Luway luway ng minaliwanag ang kapalibutan sa Pinas  dara kan pinaluwas na memorandum kan Malakanyang asin kan DILG na minapatanid sa mga chief executives na buta bungog sa grabeng traffic congestions asin eye soar na mga naka-protrude dara kan bakong organisadong tinampo.

Sa banwaan ning Virac nagpoon na ang lokal na govierno kan petsa 23 sa paglaag ning mga “no parking signs” sa mga main roads. Down to the barangays soboot ang sasakubon kaini na madara nin dakulang positibong epekto sa publiko.

Ang konseptong ini, pinagbase sa naging accomplishments ni Mayor Isko Moreno durante kan maging maaliwalas ang Manila City makalihis ang seryusong implementasyon sa paglinig sa mga pangenot na tinampo sa laog sana ning sarong buwan.

Kabale sa mga apektado ang mga naka-protrude na mga tindahan sa tinampo asin mga sasakyan na nagiging parking area ang mga pangenot na tinampo nin huli ta dai ning magkakanigong garahe.

Well, Kudos ki Mayor Isko nin huli ta nagiging patugmadan na ngonian ang mga positibong accomplishment ni mayor Isko asin nagiging nationwide ang epekto. Por medyo ini sa inaapod na “political will”. Sabi ngani, “Pag gusto, maraming paraan, pag –ayaw maraming dahilan”.

Dai ako mangalas kung magiging prentera si Isko sa masunod na election sa national post. Saludo kita sa saiyang pagiging dedikado asin tunay na public servant. Lugod mamantinir ini asin dai maging maniana habit.

****************

Natanyog ang kadaklan, particular ang mga shock abosorber kan Malakanyang makalihis na magbungkaras ang impormasyon na makakaluwas na soboot si dating Calauan Mayor Antonio Sanchez.

            The ex-Mayor Sanchez pinagsentensyahan nin seven life terms for the rape kontra  sa UP Los Baños student Eileen Sarmenta asin double murder sa paggadan sa  schoolmate na si  Allan Gomez.

            Kung i-mo-multiply nin seven ang 40 years, makukulong si Sanchez nin 280 years. Idagdag pa ang two more life sentences for a separate incident kontra sa pag-ambush sa political rival kaini. Boot sabihin, kung isuma total, maabot sa  360 years ang imprisonment asin bakong 25 anyos.

            Mienstranto, misconcepcion ini kan publiko na magiging 280 o 360 ang magiging pagserbi kan alkalde sa karsel nin huli ta may mga ley na minatau nin termino sa arog kaining mga kaso. Ang totoo, magiging 40 years man sana ang pina-severe na iseserbi ni Sanchez.

            Segun sa impormasyon, kung iku-compute, ang realidad, naging 25 anyos na sa kulungan si Sanchez, kung magiging kabale siya sa Republic Act 10592 o ang inaapod na Good Conduct Time Allowance (GCTA), maabot na soboot sa 49 anyos si Sanchez asin sobra sa itinalaan na 40,  o ang Reclusion Perpetua.

            Pinagdumog nin dakul na batikos ang mga enot na pronouncements ninda spokesperson Salvador Panelo, Senator Dela rosa asin Justice Secretary Guevara kung sain kalaunan nagkambyo kan saindang mga tataramon makalihis na uranon nin pagtuyaw sa social media.

            “Provided, finally, That recidivists, habitual delinquents, escapees and persons charged with heinous crimes are excluded from the coverage of this Act. “

Inia ng sarong provision na makaulang ki Sanchez tanganing maka-avelar kan GCTA. Kung kabale sa mga heinous crime ang saiyang kasong kinakahampang, at presto, diskwalipikado siya sa coverage.

            Ang sinabi ng ley, pinag-aprubaran ni Presidente Noynoy Aquino kan 2013 asin pinagkwestyon na ini sa lado kan Supreme Court sa issue na pwede sanang iimplementar ang ley prospectively asin bakong retroactively.

            Sa ibong na lado, sa Civil Code, ini ang reglamento, While in general, laws are prospective, they are retroactive in the following instances:

1. If the law itself provides for retroactivity (Art. 4, Civil Code), but in no case may an ex post facto law be passed, such as one that criminalizes an act done before the passing of the law and which was innocent when done[7]. A law is considered retroactivity if it is clearly expressed in the language of the statute[8]. The existence of an effectivity clause defining when the law shall take effect militates conclusively against the retroactivity of such law[9].
2. If the law is remedial in nature, since there are no vested rights in rules of procedure[10].
3. If the statute is penal in nature, provided it is favorable to the accused/convict and the latter is not a habitual delinquent as defined under the Revised Penal Code[11].
4. If the law is of an emergency nature and are authorized by the police power of the government[12].
5. If the law is curative, provided it does not impair vested rights nor affect final judgments[13].
6. If a substantive right is to be declared for the first time, unless vested rights are impaired.

            Sa pagbasa ta man kan mga provisions kan Republic Act 10592 or the good conduct time allowance law, maoobserbaran mo ang leniency kaini pabor sa mga criminals. Dakula ang numero kan mga itinaong deductions kung marhay ang behavior mo sa laog kan presuhan.

            Minaluwas na ang mas pinaburan kan sinabi ng ley iyo ang decongestion kan mga presuhan rather than injustice sa mga naghangad na makakua nin  hustisya.

            Ang argumento kan mga legal luminaries iyo ang issue sa pagkaka-suspendir kan death penalty, kung saen, digdi pinag-enumerate ang mga heinous crimes. Ang hapot, saen ngaya makua nin definition kan heinous? Sa heling ta naman, analogous circumatances ang applicable digdi kung talagang dai pinag-interpretar sa implementing guidelines ang heinous crimes. Iyan ang pinagtataram na “kung gusto maraming paraan, kung ayaw maraming dahilan”.

            Saro pang pwedeng makaulang ki Sanchez ang provision sa recidivism asin ang nakuang 1.5 milyon na shabu sa laog kan saiyang karsel asin ang mga tv.

            Meaning, dai siya magkakanigo na mag-avelar nin huli sa mga violations na kontra sa tataramon mismo na naka-angkla sa ley na  “Good Conduct Time Allowance”.

            Ang batas pinagkrear based on human experience. Ang pigapaburan kan batas so mga toltol bako so mga incorrigible persons.    

            Sa positibong aspeto, magayon so impact kan issue sa publiko. In the bar of public opinion, nakatau nin dakulang education ini asin mas nahimay kan mga lehislador so batas.

            Mas magayon kung ma-revisit ini nin huli sa naheheling tang exorbitant na privilege na pinagtau sa mga presunero. Kung igwa ning declaration ning state of calamity o nagkaigwa nin makusog na bagyo o anuman na kalamidad igwa pa sinda nin 1/5 sa mga naghale asin 2/5 kan saindang sentensya sa mga dai naghale durante kan kalamidad apisar pa kan mga minasunod;

            “1. During the first two years of imprisonment, he shall be allowed a deduction of twenty days for each month of good behavior during detention;

“2. During the third to the fifth year, inclusive, of his imprisonment, he shall be allowed a reduction of twenty-three days for each month of good behavior during detention;

“3. During the following years until the tenth year, inclusive, of his imprisonment, he shall be allowed a deduction of twenty-five days for each month of good behavior during detention;

“4. During the eleventh and successive years of his imprisonment, he shall be allowed a deduction of thirty days for each month of good behavior during detention; and

“5. At any time during the period of imprisonment, he shall be allowed another deduction of fifteen days, in addition to numbers one to four hereof, for each month of study, teaching or mentoring service time rendered.

Kung magiging mahigus ang mga incharge sa pag-compute kan mga deductions asin nagkaigwa ning reformation ang mga presunero, madaling makaluwas ang mga ini.

Anyway, reformation man talaga ang pinakarason kan satong ley under the guise of positivist theory tanganing matawan ning 2nd chance. Ang pinaka-purpose kan R.A. 10592 iyo ang decongestion sa mga karsel nin huli sa gastos na pinag-aalokar sa mga ini asin ang pagbabago sa buhay kan mga nagkasala sa batas.

Advertisement