Grabe na ang pulos-pugos ngonian kan mga lehislador tanganing ibusol ang pagmienda o pagrebisar sa 1987 Constitution.
Manlaen laen na interpretasyon guikan sa mga law experts asin mga statesmen ang madadangog asin mababasa ta sa stream media asin social media. Segun sa nagkakapira, obsolete na soboot ang ibang provision kan constitution kung kaya dapat ng ribayan o rebisaron.
Sa pagdangog kan senado kan nagtalikod na semana, magkakontra ang opinion kan duwang dating Chief Justice entre ninda CJs Davide asin Panganiban. Segun ki Davide, sarong unique asin comprehensive ang constitution secured ang publiko nin huli sa pagtau ning magkakanigong importansya sa papel kan habitants sa padalagan kan govierno.
Sa ibong na lado, segun man ki Panganiban, dakul ng mga probisyunes ang dapat banlehan na bako na suno sa presenting sitwasyon, particular with the advent kan teknohiya.
Saro sa naging battlecry ni Presidente Rodrigo Duterte kan saiyang paglutsada kan eleksyon iyo ang “federal government”. Kaipu soboot na madecentralized ang panggovierno tanganing matawan ning oportunidad ang countryside na mag-uswag sa paagui kan paggamit kan saindang sadiring resources.
Sa presenting setup kaya, sa remittance kan buwis, 80 porsiyento ang itinatau kan local government units sa national government asin 20 percent sana ang napunta sa LGU, intonses, kung centralized, mas dakul ang resources kan local. Kaya lang, ang hapot kan iba, paano so mga kulang ang tax collection nin huli ta pobre ang mga tax payers?
***************
Sa senado, nagpoon na deliberasyon sa charter change. Ang saro sa nakakaulang iyo ang provision sa constitution manongod sa manner of amendments. Tolong klase kaya ang proseso sa pag-amiendar sa constitution. Kabale digdi ang, constituent assembly (Con-ass), constitutional convention (Con-con) asin people’s initiative.
Sa ngonian, duwa lang ang masasabing self-executing; ang con-con asin con-ass mantang ang people’s initiative, haloy ng pinagbusol kaito even kan Arroyo administration alagad nainterpretar kan korte na dai nin enabling law. Sa pag-ultanan kan con-ass asin con-con, ang sinasabing convenient iyo ang con-ass asin minimal ang gastos kumpara sa con-con.
Ang con-ass, madaling guibuhan nin huli ta igwa na nin set-up sa paagui kan existing senate and house of representatives mantang ang con-con, maaprub ang congress tanganing mag-elect ning mga delegado na makompwesto sa mga framers kan constitution. Segun sa impormasyon, abuton ning 7billion ang gastos sa concon, mantang ang con-ass abuton sana ning 3 billion kung budget ang pagbabasehan.
Sa presenting sitwasyon, nagkakaigwa ning head-on collision ang senado asin house of representatives kung joint voting o separate voting ang mangyayari sa joint session kan kongreso tanganing magdesisyon kung aamiendaran o dai ang satong bibliya.
Segun kaya sa iba, kung con-ass, self-serving sana sa mga politico mantang kung concon, igwa ning partisipasyon ang mga sektores na makompwesto sa pag-amiendar kan constitutional. Ang gastos pwedeng ikonsiderar, alagad ang epekto baka bakong rasonable. Ang matalinong costumer dai gaheling kung gurano ang gastos, kundi kung ano ang serbi asin ang kalidad ang pinagkukunsiderar.
Kung pagbabasehan mo ang numero sa kongreso, dehado ang senado nin huli ta 24 kontra sa 294 kan house, meaning daing numero ang senado.
Pinag-iinsister ngonian ni Speaker Pantaleon Alvarez na joint voting asin pwede soboot na magboot ang house kung habo kan senado, nagpapalag man sa puntong ini ang senado.Kung ang simple soboot na pagpangaran kan street gaagi sa pag-apubar sa duwang chamber how much more na puturo ning nacion ang pag-uulayan?
Sa personal tang analysis, dai pwede maghiro ang house kung dai ning partisipasyon ang senado. Kung pagbabasehan mo ang estorya kung papano nabilog ang konstitusyon, nagpoon kaya ini sa konsepto na unicameral kuta ang komposisyon, alagad later on nagdesisyon ang constitutional commission na guibuhon na bicameral kung kaya, posibleng nalingwan so ibang provision na maribisar, pero maheheling ini sa transcript kan deliberasyon.
Sa logical na aspeto, dai pwedeng maghiro ang house kung dai ning participasyon ang senado. Intonses, it should be session jointly, but voting separately. Common sense dictates na dai pwedeng ma-overpower kan 24 ang 294. Ang gabos na bill even sa budget, gaagi ini ning rigorous deliberation sa duwang chamber antes na magborotohan. Kung aprub sa house pero dai nakalusot sa senado, dai magiging ley ang sarong proponidong lakdang. Totoo ang sabi kan ibang senado, how much more ang bibliya kan nacion?
Anyway, magayon ining sundan nin huli ta constitutionality ning mga provisiones ang issue digdi, asin kung may mangyayaring real scenario, that’s the time na magkakaigwa trabaho digdi ang Korte Suprema para sa saindang final interpretation na iyo ang namanduhan na magsabi kung tama o bako ang mga constitutional asin legal issues.
